Zmęczenie jest naturalnym stanem wpisanym w życie. Pełni ważną funkcję dla samoregulacji organizmu, pomaga utrzymać równowagę ustroju. Niebezpieczne dla zdrowia jest eksploatowanie swoich zasobów ponad miarę, bez przerwy na regenerację. Niepokojące przewlekłe zmęczenie, może być nie tylko przejawem toczących się po cichu chorób, ale również konsekwencją długotrwałych zaniedbań odpoczynku i wstępem do poważnych kłopotów ze zdrowiem.
„Tylko” zmęczenie
Zmęczenie jest sygnałem wczesnego ostrzegania, że to co obecnie robimy traci wartość dla organizmu. Zmęczenie każe przerwać czynność. Utrzymanie się w działaniu pomimo zmęczenia jest łatwiejsze jeśli czynność jest dla nas atrakcyjna, a my widzimy w niej wartość i korzyść. Nadmiar zadań o równym stopniu ważności, wymaga zachowania aktywności na zbyt wielu polach, przez zbyt długi czas. Zmęczenia można doświadczać na poziomie fizycznym i umysłowym, kiedy do zadania wykorzystujemy w wysokim stopniu zasoby poznawcze. Zmęczenie jest nieprzyjemne, wiąże się z dyskomfortem, aby działać dalej pojawia się potrzeba błyskawicznego zniesienia tego uczucia. Zdrowym rozwiązaniem jest zrobienie sobie przerwy. Jednak presja np. środowiska pracy zmusza do kontynuowania zadania. Stąd popularność stymulujących substancji, zwłaszcza energetyków, które mają pomóc przezwyciężyć spadek energii i wspomóc koncentrację uwagi. W rzeczywistości nadużywanie tego rodzaju doraźnych rozwiązań wywiera niekorzystny wpływ na pracę narządów wewnętrznych, prowadzi do zmian hormonalnych oraz do groźnego odwodnienia. Utrzymujące się pobudzenie doprowadza wydolność organizmu do skrajności. Organizm znajduje się w stresie, kiedy nie ma wystarczającej ilości czasu na odpoczynek. Zmęczenie pogłębia się, człowiek staje się drażliwy, a mimo senności boryka się z zaburzeniami snu. Zarwane noce to nie tylko poczucie niewyspania następnego dnia. Brak odpowiedniej ilości i jakości snu powoduje obniżenie odporności, a także skłania do jedzenia niezdrowych przekąsek, które dodają jedynie chwilowej energii. To z kolei prowadzi do wahań hormonalnych, w tym wzrostu poziomu hormonu stresu (kortyzolu). Spirala zmęczenia nakręca się, doprowadza do zaburzeń w codziennym funkcjonowaniu. Pojawiają się kłopoty w obszarze zdrowia psychicznego i fizycznego. Niesłuchanie potrzeb organizmu kosztuje zdrowie. Jeśli czujesz zmęczenie, to zrób krótką przerwę i nie traktuj kofeiny jako podstawy czuwania. Jeśli odpowiadasz w sposób zastępczy na wysyłane przez organizm sygnały, w dalszej perspektywie to co dziś nazywasz „tylko” zmęczeniem zacznie narastać i przynosić dotkliwe skutki dla samopoczucia, zdrowia i jakości życia.
Zmęczenie przewlekłe
Przewlekłe zmęczenie może być związane z nadmierną eksploatacją organizmu, może też świadczyć o tłoczących się chorobach jak: anemia, schorzenia endokrynologiczne (niedoczynność tarczycy, niedoczynność kory nadnerczy), zakażenia, insulinooporność, niedobory witaminowe czy otyłość. Uporczywe lekceważenie zmęczenia, próba funkcjonowania na wysokich obrotach, może prowadzić do chronizacji zmęczenia. Utrzymujące się wyczerpania bez powiązania z konkretnym zadaniem, może świadczyć o problemach psychicznych np. depresji. Depresja charakteryzuje się poczuciem zmęczenia, które może występować nie tylko w trakcie aktywności, ale nawet przed jej podjęciem. Więcej o zmęczeniu w depresji możesz przeczytać tutaj. Kiedy głębokie poczucie zmęczenia utrzymuje się dłużej niż 6 miesięcy, nie wiąże się z wysiłkiem, ani chorobami, wtedy możliwe, że mamy do czynienia z zespołem przewlekłego zmęczenia (z ang. CFS – chronic fatigue syndrome) – zagrażającej aktywności chorobie o nieznanej etiologii. Utrzymujące się zmęczenie to bardzo częsta skarga w gabinetach lekarskich. Aby czuć się lepiej i funkcjonować sprawniej może być potrzebna wizyta u lekarza i wykonanie diagnostyki. Bez względu na to, czy zmęczenie jest powiązane z chorobą, czy (jeszcze) nie, możemy podejmować kroki zaradcze wprowadzając choćby niewielkie zmiany w stylu życia. Pamiętaj, że możesz o siebie zadbać poprzez:
- regularne przerwy na relaks w ciągu dnia,
- kontrolę stanu zdrowia u lekarza,
- nawodnienie,
- zróżnicowaną dietę,
- higienę snu,
- aktywność fizyczną,
- czas na drobne przyjemności,
- zarządzanie stresem,
- ograniczenie używek (przewlekłego zmęczenia nie pokona kofeina),
- zachowanie umiaru w braniu na siebie zadań.
Potrzeba regeneracji
Nie ma odpowiedniejszej drogi na równoważenie zmęczenia jak regularny odpoczynek. Wprowadź zmiany w swojej codzienności i odpoczywaj. Relaks poprawia nie tylko wydolność, produktywność, ale i nastrój. Odpoczynek pozwoli pozostać w zdrowiu i sprawności, odciąża na poziomie fizycznym, psychicznym i emocjonalnym. Istnieją zdrowe i bezpieczne sposoby na odświeżenie energii. Możesz spróbować robić małe przerwy w aktualnych czynnościach, podczas których poruszasz się, nawodnisz lub świadomie poprowadzisz swój oddech. Istotna jest również zmiana obszaru aktywności oraz otoczenia, które bywa uciążliwe i może potęgować zmęczenie np. poprzez hałas. Relaksacyjne gogle VR TierOne GO wspierają efektywne odpoczywanie. 10-minutowa relaksacja w wirtualnych warunkach pomaga zrównoważyć zmęczenie i stres. Pobyt w przyjaznym wirtualnym otoczeniu przyrody przywraca harmonię i odświeża mentalne siły. Umysł potrzebuje dla odpoczynku eksplorowania otoczenia, a wirtualna sfera to doskonałe miejsce na oderwanie się od wymagających eksploatacji sił umysłu zadań. Relaksacja wirtualna przynosi poprawę samopoczucia w krótkim czasie. Pomaga złapać oddech w pracowitym dniu dzięki sesjom oddechowym, medytacyjnym, uważności. Zatrzymaj się i posłuchaj swojego organizmu, który umożliwia Ci tak wiele. Postaw wysoki priorytet dbaniu o swoje zdrowie i samopoczucie. Zarządzaj swoim zmęczeniem razem z VR TierOne GO!
