Kolorowanie znane każdemu dziecku, u dorosłych budzi sentymentalny uśmiech. W dzieciństwie czynność kolorowania wspierała sprawność manualną i grafomotoryczną, o czym z pewnością jako dzieci nie mogliśmy wiedzieć. Aktywność uwielbiana przez maluchy, z czasem niesłusznie odtrącona przez nauczycieli i nas samych jako zbędna na kolejnych etapach edukacji. Kolorowanie jest wartościowym zajęciem dla wszystkich grup wiekowych, a co więcej znajduje miejsce w prozdrowotnym wachlarzu działań terapeutycznych i profilaktycznych. Kolorując każdy doświadcza uczucia satysfakcji.
Zamalowywanie gotowych graficznych wzorów niesie obietnicę estetycznego efektu, nadawanie barwy kolejnym polom pozwala podzielić pracę na małe etapy. Ukończenie całości daje poczucie zadowolenia i podnosi samoocenę. Naukowe podejście do tematu pomaga spojrzeć dorosłym na kolorowanie w zupełnie nowy odkrywczy sposób. Kolorowanie jest czynnością aktywizującą obie półkule mózgowe. Okazuje się, że podczas kolorowania mózg emituje fale mózgowe charakterystyczne dla stanu relaksacji. Stosując kolorowanki można zredukować lęk i opanowywać stres. Kolorowanie pomaga w tym, czego współczesny dorosły człowiek tak naprawdę nie potrafi. Pomaga odpocząć.
Synchronizacja obu półkul
Podczas gdy my odpoczywamy przy kolorowaniu, mózg reorganizuje i wzmacnia swoje sieci neuronalne pomiędzy obiema półkulami. Półkule połączone są ze sobą spoidłem wielkim mózgu, zbudowanym z istoty białej (włókien nerwowych) łączącej obie hemisfery. Integracja obu półkul to wzmacnianie szlaków nerwowych odpowiedzialnych za szybkość przekazu impulsów. Uważa się, że każda z półkul mózgowych odpowiada za inne specjalistyczne funkcje. Funkcje te nie są rozłożone w mózgu symetrycznie. Zgodnie z hipotezą specjalizacji półkulowej, półkuli lewej przypisuje się: logikę, mowę, pisanie, czytanie, liczenie, sekwencyjność, postrzeganie szczegółów, dostrzeganie różnic, percepcję słuchową, zaś prawej: kreatywność, intuicję, emocje, postrzeganie całościowe, dostrzeganie podobieństw, percepcję wizualną, myślenie abstrakcyjne, rozróżnianie kolorów i rozumienie metafor. Taki podział może mylnie wskazywać na całkowitą rozłączność w pełnieniu funkcji, chodzi jednak bardziej o fakt, że każda z półkul ma inną strategię przetwarzania docierających informacji. Według obecnej wiedzy można powiedzieć, że istnieje asymetria funkcjonalna w zakresie mowy, zdolności wzrokowo-przestrzennych oraz emocji. Półkule nie działają w izolacji, nieustannie się ze sobą komunikują i obie biorą udział we wszystkim co robimy. Kolorowanie aktywizuje zarówno lewą i prawą półkulę mózgową, doskonali komunikację między nimi. Sprawna komunikacja między obiema półkulami ma znaczenie w kontekście funkcji poznawczych i ruchu. Wzory w kolorowance wyrażone linią są tym, co aktywizuje „analityczną” lewą półkulę. Prawa „syntetyczna” i „twórcza” półkula zespala fragmenty w kolorową całość. Synchronizacja obu półkul, która zachodzi podczas kolorowania zwiększa potencjał użytkowy mózgu. Co oznacza, że bez względu na wiek i stan zdrowia kolorowanie zwiększa efektywność nauki. Synchronizacja obu półkul jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Fale mózgowe alfa
Mózg jest organem elektrochemicznym, jego aktywność elektryczna przedstawiona jest falami mózgowymi widocznymi w obrazowaniu EEG. Możemy wyróżnić pięć zakresów fal mózgowych rozpoczynając od najniższych częstotliwości są to: delta, theta, alfa, beta i gamma. Wszystkie fale wytwarzane są przez cały czas i są nam potrzebne, przy czym, jedna z nich może być bardziej aktywna. Delta i theta są związane ze snem i stanem bardzo głębokiej medytacji, alfa występuje w stanie zrelaksowanej czujności, beta towarzyszy normalnej aktywności w ciągu dnia, zaś najszybsze fale gamma są najmniej poznaną grupą fal, odnotowuje się je w skrajnych emocjach. Zauważono, że pojawiające się fale mózgowe są odmienne w zależności od wykonywanej czynności, aktualnego stanu zdrowia i stanu umysłu. Okazuje się, że środkowe spektrum falowania jest dla człowieka bardzo korzystne i co więcej osiągalne w czasie czuwania. Po raz kolejny prawdą jest, że trzymanie się środka jest drogą do szczęścia. Fale mózgowe alfa o częstotliwości 7-14 Hz opisywane są jako fale dobrego samopoczucia, spokoju i pozytywnego myślenia. Stan alfa, to stan świadomej uważności, bycia „tu i teraz”. W ciągu dnia znajdujemy się najczęściej pod wpływem wyższej częstotliwości beta. Stan beta można opisać stanem codzienności i przytomności. W tym stanie charakterystyczna jest wzmożona uwaga i czujności, długotrwałe pozostawanie pod wpływem tej częstotliwości wiąże się jednak ze stresem i niepokojem. Na szczęście możemy obniżyć stan aktywności swojego mózgu i przejść ze stanu beta do stanu alfa. W czasie, gdy dominują fale mózgowe alfa synchronizuje się praca prawej i lewej półkuli mózgu. Synchronizacja wprowadza harmonię nie tylko umysłu, ducha, ale także ciała. Stan alfa naturalnie występuje w ciągu doby tuż przed zaśnięciem i zaraz po przebudzeniu. Korzystny stan alfa można wywołać świadomie w innych porach dnia. Pomocne są różne techniki, jedną z nich jest kolorowanie. W stanie alfa mamy dostęp do nas samych. Fale te zanikają przy wysiłku fizycznym i umysłowym, pojawiają się w trakcie stanu zbliżonego do medytacji. Warto nadmienić, że wartość fali alfa spada u osób starszych, co skutkuje osłabieniem funkcji poznawczych i może mieć związek z depresją występującą w tym wieku. Przy leczeniu depresji pracuje się nad zwiększeniem fali alfa. Zbyt niska wartość tej fali objawia się bowiem spadkiem nastroju i motywacji oraz niską samooceną. W stanie alfa zachowana jest świadomość i przychodzi odprężenie. Fale te podnoszą poziom neuroprzekaźników, dzięki którym zyskujemy lepsze samopoczucie. VR TierOne wykorzystuje w wirtualnej terapii zadania bazujące na kolorowaniu, dzięki czemu pacjenci poddani terapeutycznym sesjom pozbywają się wewnętrznego chaosu i niepokoju. Korzystny stan kontynuować mogą poprzez stosowanie przygotowanej w tym celu kolorowanki terapeutycznej.
Rehabilitacja funkcji poznawczych
U pacjentów zmagających się z chorobami natury psychicznej, neurologicznej, w przebiegu zaostrzeń przewlekłych chorób somatycznych obserwuje się zaburzenia funkcji poznawczych. Korzystając z dobrodziejstw prostej metody kolorowania można w niefarmakologiczny sposób wspierać koordynację psychoruchową, orientację przestrzenną, koncentrację na zadaniu, kreatywność i motywację. Wykorzystanie kolorowania jako formy terapii zajęciowej bazuje na posiadanych umiejętnościach chorego. Wzmacnia psychikę i poprawia samopoczucie, a w wymiarze motorycznym trzymanie się konturów podczas kolorowania wzmacnia doskonałość manualną. Pozwala na zajęcie obu półkul mózgu i połączenie kreatywności z logiką. Harmonijna praca obu półkul jest konieczna w identyfikacji obrazu jako całości i lokalnego fragmentu wzoru do pokolorowania. Aktywna praca obu półkul mózgowych wprawia w odprężenie. Kolorowanie poprawia koncentrację i wpływa na lepszą pamięć. Jest dobrą rozgrzewką przed innymi wymagającymi myślenia czynnościami. Kolorowanki stosowane są przez psychologów u pacjentów cierpiących z powodu nadużywania substancji psychoaktywnych lub zaburzeń związanych z odżywianiem.
Pozytywny wpływ kolorów
Kolory mają energię związaną z długością fali elektromagnetycznej. Wiadomo, że barwy wpływają na samopoczucie człowieka oraz że stan psychiczny można zmienić za ich pomocą. Eksponowanie zmysłu wzroku na działanie koloru wykorzystuje lecznicza metoda zwana chromoterapią (koloroterapią). Zgodnie z wiedzą, na której bazuje terapia kolorami, barwie czerwonej przypisuje się działanie pobudzające i przyspieszające metabolizm. Czerwień symbolizuje to, co namacalne, ziemskie i cielesne. Kolor niebieski zaś symbolizuje to, co niematerialne i duchowe. Obcowanie z odpowiednim kolorem może przywrócić utraconą równowagę. Kolorując należy wsłuchać się w swój organizm i użyć kolorów, które podpowiada intuicja. Wybór koloru definiuje usposobienie, nastrój i stan zdrowia. Wprowadzanie kolejnych barw do rysunku i obcowanie z nimi pozwala poczuć się lepiej i uzyskać harmonię.
Trywialna czynność kolorowania podparta naukowymi doniesieniami pozwala zrozumieć, że jest w tym działaniu głębszy sens. Można z całą pewnością nazwać kolorowanie czynnością uspokajającą, poprawiającą kreatywność, koncentrację i samopoczucie. Terapeutyczne działanie kolorowania polega na łagodzeniu niekorzystnych stanów psychicznych oraz optymalizacji osiągania celów zdrowotnych i życiowych. Logiczne argumenty oraz powszechna dostępność tej formy relaksu przemawia za wzrostem zainteresowania terapeutycznym działaniem kolorowania.
