Depresja objawia się poczuciem wyczerpania, brakiem sił i chęci do działania. Symptomy depresji utrudniają realizację codziennych zadań, co wpływa na funkcjonowanie i jakość życia. Ograniczona aktywność prowadzi do negatywnych następstw i pogłębienia zaburzenia. Pobudzenie zaangażowania jest kluczowe dla uzyskania poprawy stanu psychicznego. A w przypadku osób rehabilitowanych z depresją, aktywizacja jest niezbędna również dla odzyskania sprawności fizycznej.
Anhedonia, apatia i obniżony nastrój
Jednym z charakterystycznych objawów depresji jest anhedonia, która oznacza niemożność odczuwania przyjemności nawet z aktywności, które wcześniej były powodem radości i satysfakcji. Kiedy nic nie cieszy, dochodzi do obniżenia motywacji i zahamowania w poszukiwaniach sytuacji, które wcześniej mogły być źródłem satysfakcji. Anhedonia jest powodem, dla którego osoby w depresji tracą zainteresowanie ulubionymi zajęciami. Chory nie czuje potrzeby rozpoczynania działania, ponieważ nie uzyska nagrody emocjonalnej z nią związanej. Anhedonia jest zaburzeniem w układzie nagrody w mózgu i spadkiem aktywności dopaminergicznej. Bez naturalnego wzmocnienia, a więc odczuwania przyjemności, popęd życiowy zostaje zahamowany. Osoby w depresji mogą doświadczać apatii, która objawia się ograniczeniem inicjatywy, obniżeniem zainteresowania i emocjonalnej ekspresji. Apatia definiowana jako stan obniżonej motywacji, brak odpowiedniej reaktywności na bodźce. U osób z depresją przeważa sfokusowanie na bodźce o zabarwieniu negatywnym, trudno wywołać emocjonalną reakcję wobec pozytywnych wydarzeń. Obecność apatii można zauważyć jako zredukowaną aktywność w porównaniu z wcześniejszym funkcjonowaniem danej osoby. Osoba w depresji nie podejmuje wysiłku, nie jest zainteresowana nabywaniem nowych umiejętności, ogranicza troskę o własne sprawy. Nie wykazuje spontaniczności, aktywności, wytrwałości w rozpoczętych działaniach, nie przejawia zaciekawienia otoczeniem, wydarzeniami i innymi ludźmi. Apatia wiąże się z ograniczeniem zdolności do autoaktywacji. Osoba z objawem apatii jest bierna, unika działania bez zewnętrznej stymulacji. To powoduje szereg problemów życiowych, blokuje niezależność. Utrzymujący się obniżony nastrój zmniejsza chęć na podejmowanie aktywności. Obniżony stan emocjonalny zdominowany przez przygnębienie, uczucie smutku, zniechęcenie i poczucie beznadziei jest negatywnym doświadczeniem, które poważnie wpływa na codzienne funkcjonowanie. Długotrwale obniżony nastrój wiąże się z emocjonalnym cierpieniem i może zwiększać ryzyko wystąpienia myśli samobójczych.

Obniżony napęd, motywacja i poziom energii
Obniżony napęd psychoruchowy i niska motywacja do działania są dość typowe dla depresyjnych zaburzeń nastroju. Deficyty w napędzie i motywacji można zaobserwować nawet w łagodnej formie depresji – dystymii. Depresja objawia się spowolnieniem w działaniu. Osoba w depresji ma niski poziom energii i nie szuka wysiłku, co jest wynikiem zaburzeń równowagi neuroprzekaźników. Brak sił i utrzymujący się obniżony nastrój sprawiają, że nawet niewielka aktywność powoduje zmęczenie. Utrzymująca się bierność karmi niskie poczucie sprawczości. Brak aktywności pogarsza sytuację chorego. Aby przerwać błędne koło i przezwyciężyć depresję należy rozpocząć terapię, która wyrówna nastrój i wyzwoli aktywność.

Aktywizacja w depresji za pomocą VR
Depresja często występuje z chorobami przewlekłymi, które wymagają długoterminowej rehabilitacji. W kontekście usprawniania pacjentów ze współistniejącą depresją, do pokonania są trudności wynikające z objawów tego zaburzenia. Wspomniana już anhedonia, apatia, obniżony napęd i motywacja, a także obniżony nastrój, niskie poczucie własnej wartości, poczucie braku energii i szybka męczliwość nie sprzyjają poprawie sprawności chorego. Depresja prowadzi do wycofania, rehabilitacja zaś narzuca konieczność działania i zaangażowania w proces. Występujące tarcie między wymaganiami jakimi niesie usprawnianie a stanem psychologicznym pacjenta w depresji sprawia, że rehabilitacja przebiega opornie. Praca rehabilitanta z osobą w depresji nie należy do łatwych, a brak współpracy może powodować obciążenie emocjonalne. Objawy depresji utrudniają prowadzenie rehabilitacji, co niesie konieczność włączenia wsparcia psychologicznego w ten w proces. Aktywizacja z użyciem urządzenia terapeutycznego VR TierOne polega na uruchomieniu zasobów drzemiących w pacjencie i wskrzeszeniu motywacji do udziału w procesie rehabilitacji. Wielozmysłowa terapia VR (Wirtualna Rzeczywistość) angażuje, stopniowo zachęca i wspiera pacjenta z depresją do podejmowania działania na rzecz swojego zdrowia. Poprzez doświadczenie zmiany perspektywy możliwe dzięki VR, odpowiednią metaforyczną komunikację, nagradzanie za wykonanie zadań w sprzyjającym świecie wirtualnym, terapia poprawia nastrój, zwiększa poczucie sprawczości i poprawia zaangażowanie w rehabilitację. Otwarcie na prozdrowotną aktywność następuje krok po kroku, w łagodny sposób w immersyjnym środowisku wirtualnego Ogrodu Odrodzenia. Dzięki starannie opracowanemu oddziaływaniu VR TierOne, objawy depresji zostają zredukowane, następuje poprawa nastroju, a praca nad sprawnością staje się możliwa i skuteczna. Szerzej o metodzie terapeutycznej VR TierOne możesz przeczytać tutaj.